تله های شخصیتی که با عناوین طرح واره و یا تله های زندگی نیز شناخته می شوند، باورهای عمیقی هستند که از سال های کودکی در فرد شکل گرفته و در وجود وی نهادینه می شوند بطوری که در زندگی فرد فراگیر میشوند و به عنوان یک الگوی رفتاری، احساسی و ذهنی تکراری تبدیل می شوند.
پادکست ❤️ تله رهاشدگی چیست؟ آیا من هم دچار تله رهاشدگی شده ام؟ ؛ بشنوید :
جفری یانگ روان درمانگر مشهور آمریکایی برای اولین بار تله های شخصیتی یا تله های زندگی را معرفی کرد و روش طرح واره درمانی را بنیانگذاری کرد. به طورکلی ۱۸ تله شخصیتی یا طرحواره تاکنون شناخته شده است.
به نظر یانگ همه افراد یک الگوی کلی در ارتباطات خود دارند اگر این الگوها تحت تأثیر تجربه های ناگوار تکراری در دوران کودکی و نوجوانی قرار گرفته باشند، افراد براساس چارچوب های مخربی عمل میکنند که طرحواره های ناسازگار اولیه نامیده می شوند.
تله شخصیتی رها شدگی یکی از طرحواره های ناسازگار است که فردی که دچار این تله شخصیتی شده است دائماً نگران از دست دادن افراد مهم زندگیش می باشد و این افراد معتقدند که بزودی عزیزان آنها خواهند مرد و یا به خاطر یک نفر دیگر ممکن است طرد شوند.
دلایل شکل گیری تله رها شدگی
تله شخصیتی رها شدگی یکی از عمیقترین و خاصترین تله های روانی انسان محسوب میشود که معمولاً در سنین خیلی پایین یعنی قبل از دو سالگی و حتی زمانی که کودک هنوز قادر به حرف زدن نیست در وجود فرد شکل میگیرد.
به همین دلیل دارای نفوذ عاطفی بسیار عمیقی می باشد و در آینده بر زندگی فرد تأثیرات زیادی خواهد گذاشت. البته ممکن است در سنین بالاتر مثلاً در ۵ یا ۷ سالگی برای کودکی که یکی از والدینش را از دست داده و یا پدر و مادرش به علت طلاق از هم جدا شدهاند و تنهایی را تجربه کرده نیز شکل بگیرد.
دلایل شکلگیری تله شخصیتی رها شدگی در فرد، طلاق والدین، کودک آزاری، انتظارات بیش از حد والدین از فرزندان، مرگ عزیزان، مورد بیتوجهی قرار گرفتن کودک از نظر فیزیکی و یا روانی از سوی والدین و اطرافیان، فجایع طبیعی، جنگ و … میباشد.
علائم تله شخصیتی رها شدگی
مهمترین علائم و نشانههای تله رها شدگی این است که افراد نمیتوانند روابط صمیمانه و متعهدانه داشته باشد زیرا فرد از طرد شدن میترسد و نگران این است که اگر وارد رابطه عاطفی شود طرف مقابل به او بگوید که باید جدا شود. به عبارتی دیگر فرد در یک رابطه بلاتکلیف است.
نبود اعتماد به نفس، وابستگی، احساس عدم امنیت، احساس عدم کنترل زندگی، اضطراب، افسردگی مزمن، ترس اجتماعی، مرور اتفاقات ناگوار و… از جمله نشانهها و علائم تله رها شدگی هستند.
روش درمان تله شخصیتی رهاشدگی
برای درمان این تله شخصیتی درمانگر از روش های مختلف اقدام به شناسایی این تله در وجود فرد می کند. هدف اصلی درمان تله رها شدگی این است که باورهای غیرمنطقی و دیدگاه های افراطی فرد تغییر یابد.
درمانگران به افراد آموزش می دهند که برای خود مرز داشته باشند و لازم است تا زمانی را به تنهایی سپری کند و قرار نیست همیشه و هر لحظه در کنار افراد مورد علاقه خود باشند.
برای رها شدن از تله رها شدگی فرد باید بپذیرد که این در این تله گرفتار شده است، باورهای غیرمنطقی خود را شناسایی کند و ب هدنبال شناخت احساسات ناشی از آن ها باشد. این فرد با اعتماد به افراد متعهد تلاش میکند تا از افراد بیثبات دوری کند. با کمک روان درمانگر ها میتوان تله رهاشدگی را درمان کرد، به شرطی که فرد ابتدا این تله را در وجود خود بپذیرد و سپس برای درمان به نیروهای متخصص مراجعه نمایند.